Vier ketens gaven acte de présence om zichzelf voor te stellen: Evidensia en Anicura uit Zweden, CVS uit het Verenigd Koninkrijk en DGN (Dierenartsen Groep Nederland) uit eigen land. Dat was in ieder geval 4x zoveel als de eerdere informatieavond bij de VvAA, waar alleen DGN aanwezig was. Daarmee was deze avond meer in balans.
Matige pitches
Alle vier de partijen kregen een kwartier om zichzelf voor te stellen, te ‘pitchen’. Daarin werd ik behoorlijk teleurgesteld, geen van de presentaties straalde een gedegen mix van professionaliteit en passie uit, iets wat je wel zou verwachten. Zeker in de wetenschap dat ze hier voor een grote groep potentiële collega’s stonden. Integendeel, er was wat geknoei met presentaties, wat gestotter en te weinig benadering vanuit de beleving van de toehoorders, maar voornamelijk vanuit het eigen perspectief. Hebben we het niet eerder gehad over kijken door de ogen van de klant?
Maar goed, laten we er voor nu even vanuit gaan dat deze presentaties niet symbool staan voor de kwaliteit van de verschillende ketens. Interessante vraag is wel, wie zijn zij en waarin onderscheiden zij zich? Ik zal ze alle vier de revue laten passeren.
Keten 1 – Evidensia
Evidensia, opgericht in 2012, is een Zweedse keten gestart door dierenartsen met als missie het borgen van hoge kwaliteit diergeneeskunde. Op dit moment heeft Evidensia meer dan 160 klinieken in heel Scandinavië, Duitsland en nu ook in Nederland. De organisatie wordt aangestuurd door een lokaal team in het betreffende land, bestaand uit een aantal vertegenwoordigers van de klinieken. Hiermee claimen ze een ‘bottom-up’ benadering van het management, waarbij de klinieken invloed kunnen uitoefenen op het beleid. Men noemt dit het Evidensia partnership concept, wat bestaat uit: samenwerking tussen de klinieken, behoud van de eigen lokale identiteit en cultuur, en het promoten van ‘co-ownership. Dit partnership leidt uiteindelijk tot synergie. Echter, Evidensia is voor 100% eigenaar van de klinieken, de vraag is dus hoever die invloed gaat vanuit een loondienst-positie. Kijkend naar de situatie in Scandinavië creëert Evidensia een soort veterinaire hubs: een grote kliniek, vaak met tweedelijns zorg, centraal in een regio, omgeven door verschillende kleine eerstelijns praktijken. Recent heeft Evidensia Dierenzorggroep Lek en Linge overgenomen. Gerrit Jan Schoenmaker, voormalig eigenaar van Lek en Linge, gaf een korte presentatie over zijn, positieve ervaringen tot nu toe.
Keten 2 – Anicura
Anicura, eveneens uit Zweden, onderscheidt zich vooral door de praktijken die tot de keten behoren te ontwikkelen in de richting van gespecialiseerde veterinaire zorg. Naar eigen zeggen gaat het om kwaliteit en niet om kwantiteit, maar met meer dan 100 klinieken in 6 landen (Zweden, Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Oostenrijk en Nederland) begint de omvang aardige vormen aan te nemen. Toch zegt Anicura zeer selectief te zijn met de klinieken die benaderd worden voor overname. Ondanks dat Anicura voor 100% eigenaar is, claimt ook deze keten dat iedere kliniek zijn onafhankelijkheid behoudt. Sinds enkele maanden zijn onder andere de Tweede Lijn, De Drechtstreek en de Specialistische Dierenkliniek Utrecht in handen van Anicura.
Keten 3 – CVS
CVS, uit de UK. En een reus in vergelijking met de rest: CVS, beursgenoteerd aan de London Stock Exchange, heeft in totaal 334 klinieken (naast GD tevens paard en LH), meer dan 4000 werknemers, waarvan 930 dierenartsen. CVS neemt klinieken voor de volle 100% over, maar houdt bij voorkeur de voormalige eigenaren wel betrokken bij de organisatie. Het vastgoed wordt niet overgenomen, CVS geeft de voorkeur aan een huurconstructie. De eigen (lokale) identiteit wordt behouden, er komst dus geen groot bord “CVS’ aan het pand. Verder wordt er gewerkt met een bonusstructuur, wat een target-cultuur impliceert. Opvallend is dat CVS, naast de eerstelijns kliniek, nog tal van andere diensten aanbiedt: crematoria, laboratoria, tweedelijns- en spoedklinieken, een waarnemers-bureau, ze voeren hun eigen gezondheidsplan HPC, de Healthy Pet Club. Hiermee lijkt CVS een totaal zorg-concept te bieden. Daarnaast verzorgt CVS nascholing voor zowel dierenartsen als paraveterinairen. Voor zover bekend heeft CVS nog geen praktijken in Nederland overgenomen.
Keten 4 – DGN
Tot slot DGN, de Dierenartsen Groep Nederland. De enige aanwezige Nederlandse speler en de enige partij zonder veterinaire achtergrond. DGN is een investeringsmaatschappij met een verleden in verschillende medische sectoren. DGN is met meest expliciet in de uitleg van hun werkwijze. Doelstelling is om binnen 5 jaar minimaal 50 praktijken over te nemen, te reorganiseren met behoud van de lokale identiteit (of ontzorgen, zoals ze het zelf noemen) en na 5-7 jaar (of eerder indien mogelijk) met winst weer te verkopen. Als eigenaar kun je hiervan een graantje meepikken, aangezien je een minderheidsaandeel van je eigen praktijk houdt. Of, beter gezegd, je verkoopt je praktijk voor de volle 100% en koopt een klein gedeelte in aandelen terug van DGN. Volgens DGN stel je zo 70% van je vermogen veilig, en 30% blijft in de onderneming met als doel deze mee te laten renderen. Let wel: DGN behoudt een meerderheidsaandeel en houdt daarmee de touwtjes stevig in handen. Prettig is wel dat DGN heel eerlijk is over hun financiële doelen en ze steken hun kooplust niet onder stoelen of banken: “Wij kunnen meer betalen dan alle andere spelers hier aanwezig”, aldus operationeel directeur Matthew Boatfield. In de afgelopen maanden heeft DGN 12 praktijken overgenomen en naar eigen zeggen zijn ze met 18 praktijken in onderhandeling.

De balans
Vier ketens, vier verschillende positioneringen. Iedere keten heeft zijn eigen visie en missie en plaatst zich op verschillende manieren in de markt. Dat is tevens één van de krachten van een keten: professioneel georganiseerd, een duidelijke bedrijfsstrategie die moet leiden naar ambitieuze en duidelijk omschreven doelstellingen, waar iedereen in de organisatie zich zich naar zal moeten richten. Dat moet leiden naar uiteindelijk het doel dat de meeste van deze ketens nastreven: een financieel renderende organisatie die binnen afzienbare tijd (zeg 5-10 jaar) met winst weer verkocht kan worden aan een andere private partij, of door naar de beurs te gaan.
Duidelijk is ook dat zij hun pijlen vooral richten op de meer succesvolle praktijken, en niet die praktijken die het op dit moment zwaar hebben. Vandaar dat grote groepspraktijken als de Dierenzorggroep als eerste benaderd worden. Al geeft Anicura aan dat grootte van de praktijk niet uitmaakt, maar zij richten zich dan ook vooral op de specialistische praktijk.
Professionalisering
Is de sfeer van angst, argwaan en scepsis terecht? Nee, denk ik, maar het is wel een schot voor de boeg. Moeten we de ketens vrezen? Ook niet, maar het geeft wel aan dat veterinair Nederland een volgende stap aan het maken is, een stap richting professionalisering. Professionalisering op het gebied van bedrijfsvoering en communicatie. Overname door een keten is geen noodzaak om te overleven, kijk maar naar het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië. Daar is nog altijd minstens de helft van de praktijken zelfstandig. In het VK lijkt de groei van de ketens te stabiliseren en de situatie in Scandinavië is dusdanig anders (meer dan 60% van de gezelschapsdieren is verzekerd, prijzen liggen veel hoger) dat ik een vergelijkbare snelle groei (40-50% van de markt in Scandinavië is binnen 5 jaar in handen van een keten gekomen) in Nederland niet verwacht. Daarnaast denk ik dat er nog voldoende groei in de markt zit, waarom anders die overweldigende belangstelling?
Professionalisering, dus. Zorg dat je je praktijk op een bedrijfsmatige manier aanstuurt. Dat betekent, in grote lijnen:
- Stel concrete doelen op;
- Ontwikkel een goede strategie om deze doelen te bereiken;
- Controleer regelmatig of je op de goede weg bent door bepaalde parameters te volgen die je een beeld geven van je prestaties;
- Stuur bij waar nodig;
- Betrek al je medewerkers hierbij. Door je doelen en strategie te delen, begrijpen zij veel beter wat hun bijdrage aan het succes is.
Wanneer je op deze manier je praktijk aanstuurt, krijg je veel meer grip op de prestatie, en dus het rendement van je bedrijf. Dat klinkt eenvoudig, maar vraagt natuurlijk wel een kritische blik, creativiteit en doorzettingsvermogen. En lef, want je gaat je bedrijf aansturen op een manier die je, althans de meesten van ons, nog nooit gedaan hebt.
Zoek hierbij dan ook professionele begeleiding. Wij hebben programma’s ontwikkeld die je stap voor stap meenemen door dit proces, waarbij je direct een goed inzicht krijgt in de potentie van je praktijk. En, nog beter, grip op hoe je praktijk presteert en hoe je dit kunt beïnvloeden. Hiermee verhoog je het rendement en dus de waarde voor je praktijk. En dat is altijd prettig, of je nu wel of niet deel van een keten wilt worden.
Neem gerust eens contact op voor meer informatie.